Choć z dala swą mamy rodzinę i bliskich,
My polscy żołnierze od Gór Świętokrzyskich,
Lecz chciały niebiosa, by krew nam na wrzosach
Wolności ścieliła kobierce.
Więc szumcie nam jodły piosenkę,
Rodacy podajcie nam rękę,
Wśród lasów, wertepów, na ostrzach bagnetów
Wolności niesiemy jutrzenkę
Nie dbamy o spokój, nie dbamy o ciszę,
A do snu nas głuchy szum jodeł kołysze,
Pod głową w chlebaku żelazo granatów,
A uśmiech na twarzy spokojny...
- Andrzej Gawroński
„Szaracy” - oddział Antoniego Hedy „Szarego”.
Jeden z największych oddziałów AK w Świętokrzyskiem, którym dowodził Antoni Heda-Szary (11 X 1916 – 14 II 2008 ). Antoni Heda brał udział w walkach obronnych września, a następnie pod pseudonimem „Ząb” zaangażował się w działalność konspiracyjną Obwodu Iłża. Praca konspiracyjna doprowadziła go najpierw do sowieckiej, a później niemieckiej niewoli, z której udało mu się uciec w grudniu 1941 roku. Po ucieczce z niewoli powrócił do działalności konspiracyjnej pod pseudonimem „Szczupak”, a następnie „Szary”. W początkach 1942 roku objął stanowisko komendanta Podobwodu ZWZ Iłża, które „porzucił” na rzecz dowodzenia oddziałem partyzanckim, w czym wykazał niezrównane wręcz talenty.
Oddział partyzancki Antoniego Hedy powstał w sierpniu 1943 roku po rozbiciu aresztu niemieckiego 6 sierpnia 1943 roku w Starachowicach przez grupę uderzeniową „Szarego”. Uwolnionych zostało około sześćdziesięciu aresztantów. Z tej liczby trzydziestu wyraziło chęć pozostania w lesie i podjęcia czynnej walki z okupantem. Tymczasowym dowódcą oddziału został „Krzyk”, którego we wrześniu 1943 roku zastąpił „Szary”. Na przełomie lat 1943/1944 partyzanci nazywani od pseudonimu dowódcy „Szarakami” przeprowadzili szereg akcji przeciwko Niemcom. Do działań partyzantów „Szarego”, które rozsławiły to zgrupowanie na całą Kielecczyznę wymienić należy: akcję na niemiecką wieś Gozdawa 23 września 1943 r.; zdobycie 2,5 miliona złotych z kasy Zakładów Starachowickich; opanowanie Sienna 31 marca 1944 roku oraz rozbrojenie oddziału straży leśnej (Forstschutz) stacjonującej w Lubieni. W nocy 25 marca 1944 roku partyzanci pod dowództwem „Szarego” opanowali Starachowice z zamiarem rozbrojenia załóg tamtejszych zakładów zbrojeniowych. Zamierzonego celu nie udało się jednak osiągnąć. W walce zginęło siedmiu kolaborantów wschodnich, natomiast po stronie własnej był jeden zabity i jeden ranny.
21 kwietnia KTP „Przygoda”, pod przewodnictwem kol. Krzysia Bogusza, wybrał się na wycieczkę na teren powiatu starachowickiego. Był to III etap Rajdu "Śladami Armii Krajowej" - "Szaracy"
Trasa przedstawiała się następująco: Lipie k. Starachowic - szlakiem turystycznym przez lasy starachowickie - rez. leśny "Rosochacz" - rez. geologiczny "Skały pod Adamowem" - Adamów - Ruda - zalew wodny w Brodach - Krynki - "Skały w Krynkach" i wyniosła ok. 18 km.
Wystartowaliśmy w miejscowości Lipie, gdzie mieliśmy zapalić znicz na miejscu pamięci narodowej- niestety nikt z miejscowych nie potrafil nam wskazać gdzie to miejsce się znajduje... hmm... to się nazywa lokalny patriotyzm...
Dalej wędrowaliśmy przez lasy starachowickie, mijając piękny rezerwat leśny „Rosochacz”. W miejscowości Lubienia zorganizowane zostało ognisko turystyczne, przy którym delektowaliśmy się piękną pogodą, urodą budzącej się na wiosnę przyrody i oczywiście własnym towarzystwem;-))) Dalej powędrowaliśmy w kierunku rezerwatów geologicznych: „Skały pod Adamowem” i „Skały w Krynkach”, gdzie podziwialiśmy dziela "matki natury' czyli wspaniale formy skalne.
Wycieczka zakończyła się nad Zalewem Brodzkim, gdzie czekał na nas autokar. Wycieczka była bardzo udana, tym bardziej, że w drodze powrotnej śpiewaliśmy pieśni żołnierskie i partyzanckie. Wodzirejem śpiewu był kol. Jurek Pabian, nagrodzony gromkimi brawami za skrywane do tej pory talenta wokalne;-)
Koledze Krzysiowi Boguszowi, tradycyjnie należą się wielkie brawka i podziękowania, za kolejną fajną i ciekawą wycieczkę:-)
Podczas wyprawy odwiedziliśmy wiele ciekawych miejsc ale na szczególną uwagę, zasługują wg mnie, dwa miejsca:
Rezerwat leśny "Rosochacz- jest to rezerwat leśny na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej w gminie Brody. Występują tu następujące typ siedliskowe lasu: bór mieszany wilgotny, las mieszany świeży, las świeży, las wilgotny. Teren tego rezerwatu zachwycił nas bogactwem szaty roślinnej, kwiatów oraz drzewostanu.
Rezerwat przyrody „Skały w Krynkach”- to rezerwat przyrody nieożywionej na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej w gminie Brody. Przedmiotem ochrony są tu naturalne odsłonięcia piaskowców dolnotriasowych. Piaskowce występują w formie bloków, progów, urwisk, gzymsów, okapów oraz grzybów skalnych i kazalnic.
W rezerwacie tym urządziliśmy sobie piknik i dłuższy odpoczynek, tam zrobiliśmy tradycyjne pamiątkowe „foto rodzinne”.
