Przedborski Park Krajobrazowy utworzony został w maju 1988 r. na granicy ówczesnego województwa piotrkowskiego i kieleckiego. Obecnie zajmuje tereny województwa świętokrzyskiego i łódzkiego. Rozpościera się od doliny Czarnej Włoszczowskiej na południu po północną część Pasma Przedborsko-Małogoskiego. Wchodzi w skład Nadpilicznych Parków Krajobrazowych.
Zadaniem parku jest zachowanie jego walorów przyrodniczych i krajobrazowych, stworzenie systemu skutecznej ochrony najcenniejszych obiektów-rezerwatów i pomników przyrody oraz udostępnienie terenu dla turystyki ekologicznej. Wartości te sprawiają, że obszar parku wyróżnia się na tle regionu, reprezentując jednocześnie najbardziej charakterystyczne jego cechy. Najbardziej cenne, typowe lub unikalne fragmenty przyrody ożywionej objęte są ochroną rezerwatową. Istniejące rezerwaty to:
- BUKOWA GÓRA o powierzchni 34,84 ha - stary las bukowy na wapiennym wzgórzu,
- PISKORZENIEC o powierzchni 409,19 ha - torfowiska niskie, przejściowe i wysokie z reliktową flora i fauną,
- MURAWY DOBROMIERSKIE o powierzchni 36,29 ha - murawy kserotermiczne unikalne w Polsce środkowej.
Obszary te wyróżniają się malowniczym krajobrazem, nie zakłóconym przez wielkie budowle techniczne, ciszą i spokojem, czystością wód i powietrza oraz różnorodnością żywej przyrody.
Do Przedborskiego Parku Krajobrazowego klub KTP „PRZYGODA” wybrał się 4 czerwca 2011 r. Zainspirowana jesienną wycieczka Klubu Górskiego w te rejony postanowiłam zrobić „wspomnienie” z wycieczki letniej... przepraszam uczestników tej wyprawy za takie opóźnienie- jedynym usprawiedliwieniem jest brak czasu.
Trasa czerwcowej wycieczki przedstawiała się następująco: Fałków - Przedbórz - Dobromierz - Rez. Bukowa Góra - Rez. Murawy Dobromierskie - Żeleźnica - Wilczyca - Lasocin - Mnin a poprowadził ją nasz klubowy kol. JAROSŁAW LESZCZYŃSKI.
W pierwszej kolejności zajechaliśmy do miejscowości Falków gdzie zwiedzaliśmy kościół pw. św. Trójcy, zbudowany w 1920 r., stojący w najwyższym miejscu Fałkowa oraz ruiny zamku lub dworu z początku XVII w., stojące na wzniesieniu, otoczone fosą wypełnioną wodą.
Następnie udaliśmy się do Przedborza- tam odwiedziliśmy kościół p/w św. Aleksego z XIII w. , rynek przedborski oraz Muzeum Ludowe Ziemi Przedborskiej.
Owo muzeum jest godne polecenia gdyż znajduje się tam wiele ciekawych eksponatów dot. historii i kultury regionu przedborskiego. Początki przedborskiego muzeum wiążą się z powołaniem przy tamtejszej szkole rolniczej Izby Ludowej. Ta skromna inicjatywa jednego z nauczycieli zaowocowała z czasem powstaniem Społecznego Muzeum Ludowego, które stało się następnie muzeum miejskim.
Obecnie muzeum mieści się w wyremontowanym (głównie dzięki pracy społecznej) siedemnastowiecznym budynku dawnej karczmy przy ul. Kieleckiej.
Jest jednym z najciekawszych w centralnej Polsce muzeów o charakterze mini-skansenu. Jego zbiory obejmują kilka tysięcy eksponatów o charakterze etnograficznym i historycznym, które prezentowane są w ramach kilku stałych ekspozycji:
-
podwórze wiejskie z wystawą dawnych narzędzi, wozem i studnią z żurawiem;
-
kącik z macewami po przedborskich Żydach;
-
kuźnia i warsztat bednarski;
-
izba ludowa w XIX-wiecznym stylu, a w niej piec z zapieckiem, czynne krosno, dawne meble;
-
zanikające rzemiosło (rymarstwo, szewstwo, plecionkarstwo, ciesielstwo, siciarstwo, garncarstwo);
-
sala z wyrobami tkactwa przedborskiego;
-
historia Przedborza i okolic - wystawa prezentująca dużą kolekcję ludowych rzeźb, haftów, obrazów i fotografii chat wiejskich;
-
bunkier partyzancki z okresu II wojny światowej;
-
dzieje Żydów przedborskich, na której prezentowany jest m. in. Szynkwas z dawnego zajazdu;
-
zasłużeni dla Ziemi Przedborskiej;
-
galeria obrazów sakralnych (około 200 eksponatów);
-
ekspozycja młyna wodnego typu żarnowego.
W Muzeum Ludowym Ziemi Przedborskiej powstał nowy, unikalny obiekt. Jest to tzw. Znachorówka, która ma upamiętniać znachorów i ziołoleczników Ziemi Przedborskiej. Znachorówka to niewielki prostokątny budynek wykonany z drewna, ocieplony, stojący na czterech drewnianych balach- na podwórzu przedborskiego muzeum. Ściany na zewnątrz ozdobione są rzeźbami, na dachu zamontowany jest kogucik, wskazujący strony świata. Do wejścia prowadzą drewniane schody. W środku urządzona jest ekspozycja upamiętniająca znachorów: akcesoria, którymi się posługiwali (m. in. zioła) oraz ich portrety. Znachorówka jest chlubą dla dyr. muzeum pana Tadeusza Michalskiego, gdyż jest to podobno jedyny taki obiekt nie tylko w Polsce ale i Europie.
Po zwiedzeniu atrakcji Przedborza pojechaliśmy się w kierunku Dobromierza skąd udaliśmy się na teren Przedborskiego Parku Krajobrazowego, gdzie zwiedzaliśmy dwa rezerwaty częściowe:
-
Murowańce Dobromierskie- stepowy rezerwat przyrody
-
Bukowa Góra- rezerwat położony jest na zboczach góry Buczyna (334 m n.p.m.) w Paśmie Przedborsko-Małogoskim – najwyższego wzniesienia powiatu włoszczowskiego. Ochroną objęto fragment lasu liściastego o charakterze pierwotnym, z drzewostanem bukowym, z domieszką dębu, grabu, jaworu i klonu. 98% drzew stanowią buki. Na terenie rezerwatu znajduje się stary szyb kopalniany gdzie na początku XIX wieku dokonywano prób wydobycia soli.
Mnie osobiście teren Przedborskiego Parku Krajobrazowego zachwycił malowniczym krajobrazem, bogactwem roślin i kwiatów, które układały się w piękne, barwne pasiaste kobierce. Przedborze jest troszkę po macoszemu traktowane przez turystów i jakby zapomniane a to jest błąd ponieważ jest to przepiękny zakątek naszego regionu, bogaty w unikalne zabytki i ciekawostki- przyrodnicze i historyczne.
Wielkie podziękowania należą się JARKOWI LESZCZYŃSKIEMU, który potrafi odkrywac i doceniać miejsca, rzadko odwiedzane przez innych.