11 grudnia w niedzielę, wybrałam się na wycieczkę śladami rezerwatów przyrody w gminie Stąporków. Zaproszona zostałam przez grupę przyjaciół organizujących prywatne wycieczki pod hasłem „DEPTACZ ŚWIĘTOKRZYSKI”. Ze względu na duże odległości pomiędzy odwiedzanymi rezerwatami wyprawa miała charakter samochodowo- pieszy. Zwiedzaliśmy trzy rezerwaty:

• GAGATY SOLTYKOWSKIE
• PIEKŁO NIEKŁAŃSKIE
• GÓRNA KRASNA

Bazą wypadową była Miedziana Góra, zbiórka miała miejsce pod Urzędem Gminy, gdzie 15 osób wsiadło w 3 auta, które w pierwszej kolejności pomknęły do Rezerwatu „Gagaty Sołtykowskie”. Tam podziwialiśmy „krajobraz księżycowy” który utworzył się dzięki obecności iłów, piaskowców, gagatów oraz syderytów w dawnym wyrobisku górniczym. Oglądaliśmy również ślady dinozaurów zabezpieczone pod specjalną wiatą.

Dalej skierowaliśmy się do Niekłania gdzie znajduje rezerwat przepięknych form skalnych zwany „Piekłem Niekłańskim”. Miejsce to nazywane jest również małymi Górami Stołowymi. „Piekielne Skałki” zachwyciły nas bogactwem form i kształtów. Nie obyło się oczywiście bez serii pamiątkowych zdjęć a na „wiszącej skale” urządziliśmy sobie mały piknik i odpoczynek.

Ostatnim miejscem, do którego się wybraliśmy to miejscowość Luta znajdująca się na terenie rezerwatu Górna Krasna. Tam oczywiście weszliśmy na znaną wszystkim ornitologom, wieżę obserwacyjną, gdzie podziwialiśmy okoliczne widoki.

W Lucie rozpalone zostało ognisko, przy którym cała nasza grupka zintegrowała się i miło spędziła czas. Było pieczenie kiełbasek, poczęstunek frykasami przyniesionymi z domu a także niekończące się pogaduchy oraz wewnętrzny festiwal piosenki turystycznej;-)))

Wyprawa odbyła się w miłej i serdecznej atmosferze, pogoda była piękna a wrażenia niezapomniane z tych pięknych miejscówek, które było nam dane odwiedzić. Z tego miejsca pozdrawiam serdecznie wszystkich uczestników niedzielnego rajdu i mówię: do zobaczenia na świętokrzyskich szlakach:-))

Dla zainteresowanych dorzucam garść informacji o rezerwatach przyrody w gminie Stąporków:

REZERWAT PRZYRODY „GAGATY SOŁTYKOWSKIE”

Rezerwat przyrody nieożywionej w gminie Stąporków, w powiecie koneckim, o pow. 13,3 ha został założony w 1997 roku. Obszar rezerwatu obejmuje wyrobisko wgłębne o długości 400 metrów i szerokości 200 metrów. Do 1977 roku wydobywano tutaj glinkę ceramiczną. Pozostało po tym wyrobisko z odsłonięciami dolnojurajskich iłów i mułków poprzetykanych warstwami piaskowca. Można tam znaleźć jeszcze teraz gagaty – odmianę węgla brunatnego używaną w jubilerstwie oraz różnorodne formy syderytów. Obszar rezerwatu obejmuje wyrobisko wgłębne o długości 400 metrów i szerokości 200 m.

Pozostałością po działalności górniczej są hałdy, olbrzymie zwaliska, niewielkie jeziorka oraz warstwy i  wychodnie skalne mułów, iłów z wkładkami piaskowca, które są geologicznym zapisem środowiska rzecznego tego terenu. Na terenie całego parku możemy odnaleźć minerały rud żelaza - syderyty. To przypomina typowy krajobraz księżycowy.

Największą osobliwością przyrodniczą jest występowanie tutaj rzadkiego minerału gagatu zwanego czarnym bursztynem. Jest to rzadko spotykana w środowisku bitumiczna odmiana węgla brunatnego. Od nazwy minerału pochodzi staropolskie  określenie gagatek, jako osoby często używającej ozdób wykonanych z gagatu. Mówiono żartobliwie na taką osobę - "Ach Ty gagatku".

Inną osobliwością rezerwatu są odkryte w 1999 r. dobrze zachowane tropy gadów jurajskich - dinozaurów, które tutaj żyły 200 mln lat temu.
W Gagatach Sołtykowskich możemy podziwiać dwa unikatowe tropy na skalę światową. Jednym z nich jest największy ślad dinozaura w Polsce, mający ponad 60 cm długości, drugim jest najstarszy na świecie znany zapis stadnego trybu życia Zauropodów - jednych z największych dinozaurów - roślinożerców. W celu ochrony wypreparowanych śladów, tropy te zabezpieczono ksylanowym impregnatem oraz wybudowano nad nimi drewnianą wiatę. Obecnie tworzony jest tutaj tzw. "Środkowoeuropejski Dinopark".

W północnej części rezerwatu znajdują się malownicze oczka wodne, wśród których rosnie wiele gatunków chronionych, takich jak: rosiczka okrągłolistna, storczyki, pałka wodna. Obrzeża lasu porasta las olszowy oraz bór mieszany, w runie tych siedlisk możemy spotkać widłaka goździstego oraz gruszczyki.

PIEKŁO NIEKŁAŃSKIE- „PIEKIELNE SKAŁKI”

Możemy tu podziwiać różnorodne formy skał piaskowcowych, które pod wpływem erozji oraz wietrzenia mrozowego przybrały fantastyczne kształty ambon, grzybów czy okapów. Skałki ciągną się na długości prawie kilometra. Rezerwat znajduje się na zalesionym grzbiecie o wysokości 367 m n.p.m. Obejmuje około 6 ha lasu z drzewostanami dębu i sosny osiągającymi wiek 200 lat. Najciekawszą skałką, obok charakterystycznych ,,sfinksów” jest czworograniasty blok o wysokości 2 m i długości 3 m zbudowany z kilkudziesięciu warstw stanowiący jego daszek. W skalnych szczelinach można spotkać cenną paproć - zanokcicę północną, relikt epoki plejstoceńskiej. Dziś bardzo trudno jest natrafić na ten gatunek.

 W odległości około 400 - 500 metrów od asfaltowej drogi, którą dojeżdżamy do rezerwatu z Niekłania Wielkiego znajduje się źródło - wywierzysko Biały Stok, które jest początkiem rzeki Kamiennej. Łatwo je zauważyć, gdyż zwykle parkuje tam kilka samochodów, a pasażerowie napełniają butle wodą, która według obiegowej opinii jest niezwykle smaczna i jak twierdzi okoliczna ludność – ma właściwości lecznicze.

REZERWAT GÓRNA KRASNA

Rezerwat Górna Krasna utworzony został 8 stycznia 2004 r. Jest największym rezerwatem na terenie województwa- znajduje się na terenach trzech gmin: Mniów, Zagnańsk i Stąporków, a jego powierzchnia wynosi 413 ha. Jest to rezerwat florystyczno-ornitologiczny naturalnego odcinka rzeki Krasna i fragmentu jej doliny. Rzeka w górnym biegu płynie wolno rozległą, zabagnioną doliną wśród podmokłych łąk i lasów. Latem bujna roślinność  nie pozwala dojrzeć koryta rzeki. Zarasta je skrzyp bagienny i szuwary wielkoturzycowe. Rozlewisko można oglądać z wieży widokowej i drewnianych pomostów, do których można podjechać asfaltową drogą. Najlepiej zrobić to o świcie, aby przywitać budzącą się przyrodę.

Wieża widokowa w miejscowości Luta, znajduje się na bagnach i jest bardzo atrakcyjnym stanowiskiem obserwacyjnym dla ornitologów. Będąca częścią Szlaku Doliny Krasnej sfinansowana została z funduszy Unii Europejskiej.