ARCHIWALNY - Turysta Świętokrzyski

Zmiany na Turysta Świętokrzyski

UWAGA: Portal Turysta Świętokrzyski od dnia 2 kwietnia 2013 roku został zaktualizowany do nowej wersji. Ta wersja serwisu ma status "ARCHIWALNY Turysta Świętokrzyski" i znajduje się pod zmienionym adresem archiwalny-turysta.swietokrzyski.eu Archiwalny TŚ nie będzie już rozwijany. Pozostanie on w takiej wersji jaka byla na dzien 2 kwietnia 2013 roku.

Aktualna nowa wersja znajduje się pod adresem
http://turysta.swietokrzyski.eu

Archiwalny TŚ: brak możliwości załozenia nowego konta, dodawania wpisów i odpowiedzi.

Aby uczestniczyć w rozwoju TŚ należy założyć nowe konto w aktualnej wersji serwisu.

Kontakt: Turysta Świętokrzyski

DYMARKI ŚWIĘTOKRZYSKIE 2011

14 sierpień, 2011 - 15:18 — HAnka

Wydarzenie

Począwszy od 1967 roku u podnóża Łysej Góry w Nowej Słupi, co roku odbywa się impreza plenerowa nosząca nazwę „Dymarki Świętokrzyskie”.

Tegoroczne, już 40 Dymarki Świętokrzyskie organizowane są w dniach 20-21 sierpnia przez Gminny Ośrodek Kultury w Nowej Słupi z siedzibą w Rudkach przy współudziale Urzędu Gminy w Nowej Słupi oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego. Patronat nad Dymarkami objęli Wojewoda świętokrzyski Bożentyna Pałka-Koruba oraz Starosta Kielecki Zdzisław Wrzałka.

Główną atrakcją jest uzyskiwanie żelaza metodą stosowaną w okresie rzymskim - przed dwoma tysiącami lat. Piece używane w starożytności zostały współcześnie „ochrzczone” średniowiecznym mianem „dymarek” i chociaż mają inną konstrukcję niż średniowieczne, nazwa ta funkcjonuje m.in. za sprawą imprezy.

Dzięki badaniom archeologicznym i metalurgicznym możliwa jest obecnie rekonstrukcja i prezentacja antycznego cyklu produkcji żelaza. Podstawą do rozpoczęcia badań w Górach Świętokrzyskich był żużel występujący masowo w ich północno-wschodnim rejonie.

Kompleksowe, interdyscyplinarne badania nad starożytnym hutnictwem rozpoczęto w 1955 roku. Obecnie można śmiało stwierdzić, że w starożytności funkcjonował tu największy w Europie Środkowej okręg górniczo-hutniczy. Szczególna organizacja produkcji żelaza polegała na pracy kilku pieców równocześnie w układach zwanych piecowiskami uporządkowanymi. Po zakończeniu procesu w pierwszych rzędach pieców, budowano i eksploatowano kolejne. Pozostałości piecowisk dymarskich gromadzą niekiedy ślady kilkuset takich „wytopów”. Czas „wytopu” mógł wynosić nieraz kilkanaście godzin i po jego zakończeniu rozbierano część szybową pieca, skąd wyjmowano „łupkę”. Uzyskany produkt dopiero poprzez wielokrotne obtapianie i przekuwanie doprowadzano do postaci kowalnego kęsa żelaza, zdatnego do wyrobu narzędzi lub broni.

Prezentacje na „Piecowisku” realizuje Świętokrzyskie Stowarzyszenie Dziedzictwa Przemysłowego.

Od dziesięciu lat prezentacje uzyskiwania żelaza na terenie tzw. „Piecowiska” w Nowej Słupi są wzbogacane o odsłony życia codziennego dawnych mieszkańców ziem polskich a nawet kontaktów z terenami Imperium Rzymskiego. Corocznie program prezentacji jest rozbudowywany o nowe elementy, które odnoszą się do różnorodnych aspektów życia codziennego ludów celtyckich i germańskich oraz ich kontaktów z Rzymskim Imperium. Od kilku lat pokazy mają również wymiar międzynarodowy poprzez udział dymarzy z Danii, gladiatorów z Czech i rzemieślników z Białorusi. Tegoroczna edycja planowana jest przy udziale kolejnych gości: członków grup rekonstrukcyjnych z Niemiec skupionych w zgromadzeniu Comitatus oraz przybyłych z Włoch reprezentantów grupy Vocis Imago Romae. Od roku ubiegłego współpracuje z organizatorami również z Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego w Pruszkowie, a w roku bieżącym nastąpi odtworzenie dużego pieca dymarskiego z terenu Dolnego Śląska dzięki obecności „dymarzy” z Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu oraz Ekomuzeum „Dymarki“ w Tarchalicach. Organizatorzy chcą w ten sposób zainicjować kultywowanie szczytnych tradycji starożytnego, świętokrzyskiego hutnictwa na szerokim tle kulturowym. Chociaż pokazy będą miały miejsce w Nowej Słupi, to odnosić się będą nie tylko do terenu Gór Świętokrzyskich i ziem polskich.

Kilka lat temu samorząd Nowej Słupi podjął inicjatywę utworzenia Centrum Kulturowo − Archeologicznego, które będzie stanowić trwałe zaplecze dla badań i pokazów związanych ze starożytnym centrum metalurgii żelaza. Działanie to, finansowane w części ze środków Unii Europejskiej, pozwoli już tym roku na realizację Dymarek w znacznie odmienionym otoczeniu. Tegoroczny festyn będzie jednocześnie otwarciem nowego obiektu, który powinien stanowić znaczącą atrakcję, promującą archeologiczną spuściznę o znaczeniu europejskim. Przedmiotem ekspozycji na terenie Centrum będą struktury mieszkalne i gospodarcze odtworzone na podstawie badań archeologicznych stanowisk kultury przeworskiej oraz obiekty nawiązujące do pogranicza Imperium Rzymskiego zlokalizowane w powstałej dla celów edukacyjnych strefie „rzymskiej”. Otwarcie tego wyjątkowego parku tematycznego rozpocznie się już w dniach 18 i 19 sierpnia w ramach Warsztatów Archeologicznych poprzedzających właściwe Dymarki Świętokrzyskie, które tradycyjnie odbędą się w sobotę i niedzielę - 20 i 21 sierpnia 2011 roku.

Dymarki Świętokrzyskie są połączeniem historii i współczesności. Jawią się wspaniałą okazją do zapoznania się nie tylko ze starożytnymi metodami uzyskiwania żelaza, do poznania folkloru świętokrzyskiego, ale także są sprzyjającą okolicznością do aktywnego wypoczynku w malowniczej scenerii u podnóża Łysej Góry. Dodatkowymi atrakcjami są koncerty estradowe, kiermasze i wystawy.

Ceny biletów na tegoroczne Dymarki: