Nie ma co szukać informacji o św. Annie w Ewangeliach - milczą zupełnie o matce Maryi i babce Jezusa. Nie zraża to jednak wiernych, którzy od wieków przybywają na Górę św. Anny, by w najważniejszym sanktuarium modlić się do Niej o wstawiennictwo u Jezusa.
Góra Świętej Anny – kiedyś nazywana Górą Chełmską po niemiecku Sankt Annaberg, a Ślązacy nazywają ją Anaberg - jest najwyższym (liczącym 400 m) wzniesieniem Masywu Chełm na Wyżynie Śląskiej.
Powulkaniczna góra urzeka pięknem przyrody, jednak miano perły Śląska zawdzięcza znajdującemu się tu sanktuarium z XV w. w stylu gotycko-barokowym, w którego skład wchodzą klasztor Franciszkanów, kalwaria oraz bazylika. Bazylikę zdobią wykonane w 1673 r. bogato rzeźbione ołtarze, m.in. Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus, św. Piotra z Alkantary, św. Antoniego z Padwy. Namalowane na sklepieniu fre
ski z lat 50 XX w. - dzieło Josefa Mitsche, przedstawiają sceny z życia św. Anny, narodzenia Maryi Panny, Jej ofiarowanie w świątyni, śmierć św. Anny. Po lewej stronie prezbiterium mieści się Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej o współczesnym wystroju. W centralnym miejscu ołtarza nad Tabernakulum 52 cm gotycka figurka św. Anny Samotrzeciej na 12 cm postumencie. Święta jest ubrana w zieloną suknię (kolor nadziei) i czerwony płaszcz (kolor miłości). Na lewej ręce Maryja - ma czerwoną suknię, a Jezus na prawej ręce jest nagi. Tych szczegółów pielgrzymi nie widzą, bo wszystkie 3 postacie okrywa jedna suknia.
W krypcie grobowej, w podziemiach bazyliki znajdują się nagrobki okolicznej szlachty oraz fundatorów-rodziny de Gaschin. Zabudowania na planie czworoboku pochodzą z XVIIIw. Pośrodku znajduje się otoczony krużgankami Rajski Plac.
Na wschodnim i południowym stoku wśród starych drzew rozłożyła się barokowa kalwaria ze stacjami Męki Pańskiej i dróżkami Matki Bożej. Część z 40 kaplic (wśród nich 3 kościoły) zostały przebudowane i odremontowane w XIX w. Po południowo - zachodniej stronie góry wznosi się Golgota z 3 krzyżami oraz kościół św. Krzyża z ostatnimi stacjami Męki Pańskiej, a dalej Kaplica Grobu pańskiego. Na wschód od sanktuarium znajdziemy kościół Grobu Maryi, wyżej Górę Oliwną z kaplicami Modlitw w Ogrójcu i Zdrady Judasza. Najsłynniejszą kaplicą są Gradusy-Święte schody, które pątnicy pokonują na kolanach. Maryjnych kaplic jest 6 :Koronacji, Pożegnania z Matką, Przyjęcia w Niebie, Królowej Patriarchów, Królowej aniołów i Matki Miłosierdzia..
W dolinie niedaleko kościoła, u stóp zbocza, gdzie kiedyś był kamieniołom, obecnie jest Grota Lurdzka z figurą Matki Bożej wbudowana w 1912 r. wg projektu Wilhelma Bauma, którą otacza 14 kaplic-grot z płaskorzeźbami przedstawiającymi stacje Drogi Krzyżowej. Niedaleko znajduje się potężny amfiteatr wykuty w skale oraz pomnik Powstań Śląskich dłuta Xawerego Dunikowskiego. Część północno – wschodnią zbocza, nieco poniżej amfiteatru zajmuje rezerwat geologiczny obejmujący pozostałości dawnego krateru wulkanu.
Przydatne linki:
http://www.swanna.pl/
http://www.goraswanny.yoyo.pl/
http://pl.wikipedia.org/wiki/G%C3%B3ra_%C5%9Awi%C4%99tej_Anny
http://www.gsa.lesnica.pl/