Czy przeciętny mieszkaniec aglomeracji miejskiej zastanawia się nad ogólnym wizerunkiem miejsca swej bytności? Jeśli tak to rodzi się pytanie czy chciałby coś zmienić i mieć wpływ na to, jakie zmiany zachodzą w mieście. Prócz praktycznych rozwiązań architektonicznych, ktoś zwraca uwagę na estetykę przestrzeni miejskiej.
Wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi, świat pędzi coraz szybciej w zastraszającym tempie powstają nowe budynki, drogi itd., Co zrobić by betonowa dżungla stała się bardziej przyjemna dla człowieka, która spędza w niej prawie całe swoje życie. Takie i inne pytania zadawali sobie uczestnicy konferencji,, "ROZPRZESTRZENIENIE - Sztuka w przestrzeni miejskiej" poświęconej działaniom artystycznym, architektonicznym i urbanistycznym w przestrzeni miejskiej oraz rozwiązaniom organizacyjnym odpowiadającym za ich regulację. Organizatorem był Prezydent Miasta Kielce pod patronatem Związku Miast Polskich. Celem tego spotkania było zainicjowanie w Kielcach dyskusji na temat współczesnych problemów i pojęć związanych z kształtowaniem przestrzeni publicznej oraz przytoczenie przykładów rozwiązań prawnych regulujących takie działania w innych miastach. Wiąże się to głównie z tym, że przestrzeń publiczna polskich miast poddawana jest procesom modernizacji, przekształceń i rewitalizacji, zwłaszcza w okresie ostatnich kilku lat dzięki wsparciu funduszy unijnych. Przy zmianach organizacji i formy przestrzeni nasuwa się zazwyczaj pytanie o współczesną funkcję tejże przestrzeni – definiowanej jako funkcja „komunikacji społecznej”. Jak jednak ma być realizowana w praktyce ta komunikacja w przestrzeni publicznej i jaką rolę w tym procesie pełni sztuka? Czy artyści są w stanie sprostać zadaniom, czy ich dzieła są wystarczająco ciekawe by wypełniać przestrzeń miejską? Poszukiwanie odpowiedzi na powyższe pytania było przedmiotem obrad konferencji. Współczesna sztuka nie musi być piękna, ale ma prowokować, zmuszać do myślenia, wzbudzać emocje, oddziaływać mocniej niż XIX-wieczne przedstawienie figuratywne –mówił Artur Hajdorowicz
architekt, dyrektor Biura Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta w Kielcach. Dawno minęły te czasy, kiedy sztuka zamknięta była w galeriach i muzeach, na świecie wyszła ona na ulice i cieszy się sporym zainteresowaniem. Warto brać przykład z krajów skandynawskich, gdzie design jest na wysokim poziomie, a sztuka sprzyja mieszkańcom. W Polsce jesteśmy na etapie raczkowania z nowymi pomysłami, ale wszystko idzie w dobrym kierunku. W czasie 2=dniowej sesji mieliśmy okazje przyjrzeć się wielu przykładom wykorzystania placów i ulic w innych miastach. Swoimi doświadczeniami podzielili się przedstawiciele Wrocławia, Tarnowa, Oslo, Magdeburga, Warszawy i Lublina. W panelach dyskusyjnych wzięli udział krytycy sztuki, socjologowie, animatorzy kultury, urbaniści i architekci. Na szczęście konferencja nie była czysto teoretyczna, odbyły się heapenningi i akcje plastyczne. Maurycy Gomulnicki stworzył nowy wizerunek Kieleckiego Urzędu Wojewódzkiego, stosując Prostą czynność, jaką było pomalowanie na czerwono charakterystycznego wejścia do budynku. Ten niewielki akcent sprawił, że nagle zwykły obiekt stał się ciekawą formą nie tylko architektoniczną. Wśród tłumu przechodniów lekko zdziwionych zastaną sytuacja odbył się performance Janusza Bałdygi. Lecz najciekawszym wydarzeniem był koncert na pomniku muzyk Roman Dziadkiewicz wykorzysta rzeźbę przedstawiającą Henryka Sienkiewicza u wylotu ulicy Sienkiewicza do nietypowego działania. Rzeźba stała się" narzędziem komunikacji pozawizualnej", niestety przy małej frekwencji odbiorców. Nie wszyscy jeszcze dorośli do tego typu sztuki.
Wysoki poziom merytoryczny konferencji zapewnili najwyższej klasy fachowcy z dziedzin krytyki sztuki, socjologii, animacji kultury, urbanistyki i architektury, design’u, uznani artyści i autorzy projektów realizowanych w przestrzeni publicznej, a także przedstawiciele samorządów z bogatym praktycznym doświadczeniem realizacyjnym. Nie obyło się bez burzliwych dyskusji, tematy poruszane na spotkaniach były często drażliwe, ale o to w końcu chodzi, aby ludzi poruszyć i zmusić do wysiłku intelektualnego. Miasto to nie jest wielki śmietnik, do którego można wszystko wrzucić. Każda przestrzeń czy to galeryjna czy publiczna rządzi się swoimi prawami, by była ona społecznie użyteczna musi być dobrze zarządzana. Architektoniczny chaos, który ostatnio dominuje nie tylko w Kielcach jest najgorszą wizytówką miasta. Jeśli znajdą się ludzi odpowiedzialni za odnową przestrzeni miejskiej, należy ich wspierać i takowe działania wdrażać. Zapewne nie będzie się to podobało wszystkim, bo o gustach tutaj nie dyskutujemy, ale zyska n a tym miasto, region i sami mieszkańcy. Nie musimy od razu sprowadzać światowych gwiazd artystycznych, zacznijmy po prostu od siebie i swoich małych przestrzeni mieszkalnych, ogródków, drobnych detali. To w końcu od nas samych zależy, w jakim mieście żyjemy, to my je tworzymy, a sztuka współczesna może być tylko intrygującym dodatkiem.
J.Klich
.
